Dauwtrappen op Hemelvaartsdag

Dauwtrappen is een mooie traditie, zowel in mooie als slechte tijden. Een memorabele Hemelvaartsdag was die in 1942. Het was vroeg in de ochtend dat ik uit mijn bed werd getild, het was van te voren afgesproken dat ik als zes jarige mee mocht om te gaan dauwtrappen.

OLDENZAAL - De zwarte gympen van de Bata en de korte broek zonder pijpen aan, zo zat ik bij vader achter op de fiets. De fiets mocht vader gebruiken van de slager waarvoor hij in zijn vrije tijd vlees bezorgde in de stad. In de Carmelstraat waren meerdere personen die gingen dauwtrappen. Eenmaal buiten, het was koud en rillerig weer. 

In de Carmelstraat was het in de vroege ochtend één en al beweeglijkheid. Mattie Brons, Henk van Benthem, Leo van de Zande, Bennie Wissink en Willy Vlutters hadden de jam potjes waarbij in de deksels gaatjes waren geprikt al in de handen. Willy Vlutters liet zien dat hij de eerste meikevers al had gevangen bij de haag van het kerkhof. Het was oorlogstijd maar vader ging en ik achterop de fiets.

Mijn broers Steef en Hennie gingen ook samen op de fiets, geleend van buurman Tonnie Kolbrink, richting De Lutte. Soldaten en mannen die kabelwachters werden genoemd groeten ons. Ook veel andere Oldenzalers trokken de stad uit naar het buitengebied richting de Tankenberg. Vader wist uit ervaring dat er bij de beukenhaag aan de Brandsweg altijd veel meikevers waren gevangen. 

Joelend en lachend gingen we richting de Tankenberg, want we wilden op de fiets over het Hazenpad naar beneden rijden. Wij waren niet alleen, meer vaders met hun kinderen gingen joelend en schreeuwend over het Hazenpad op de fiets naar beneden. Nu ik dit schrijf, 82 jaar later, voel ik de pijn in mijn reumatische handen, maar ook een andere pijn. Dauwtrappen, was vroeg opstaan op Hemelvaartsdag om te wandelen of te fietsen in de natuur, een traditie die diep geworteld is in de Nederlandse cultuur, zeker in Twente.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog, in het jaar 1942, zou dauwtrappen voor mij op Hemelvaartsdag een bijzondere betekenis krijgen en blijven. Het was de tijd van bezetting door de Duitsers, beperkingen werden opgelegd. Toch bood dauwtrappen even een kans om te ontsnappen aan de dagelijkse realiteit en te genieten van de natuur en het samenzijn. Momenten van rust en onrust. In 1942, midden in de oorlog, zou dauwtrappen voor sommigen een daad van verzet kunnen zijn geweest, een manier om de geest van vrijheid en gemeenschap te behouden. Het was toen en nu nog een tijd waarin mensen de waarde van tradities en samenzijn ontdekten, als tegenwicht voor de onzekerheid en de dreiging van de oorlog.

Hoewel specifieke details over dauwtrappen tijdens de oorlogstijd schaars zijn, is het duidelijk dat deze traditie een lichtpuntje was in die zo donkere tijd. Het symboliseerde de hoop en veerkracht van de mensen. die vasthielden aan hun culturele gebruiken ondanks moeilijke omstandigheden. Dauwtrappen op Hemelvaartsdag blijft ook nu nog een manier om verbindingen met de natuur en met elkaar tot stand te brengen, zelfs ook nu, nu we de wereld om ons heen in beroering zien.

En toen was het zover, achterop gillend en schreeuwend naar beneden. Niet om de sensatie van het afdalen langs het Hazenpad, maar gillend en huilend omdat mijn vingertjes bekneld waren geraakt tussen de veren van het Lepper zadel waar ik mij aan vast hield. Bloedende vingers en handen, in de broek geplast, direct terug naar huis. Dokter Visser in de Spoorstraat pakte mijn handjes in met watten en verband. Weken lang dagelijks moest ik mijn handjes deppen in boorwater. O wat een pijn kan een kind verdragen.

Later, veel later, de oorlog was voorbij, toen ik de foto zag van de fiets die mijn vader ter leen had gekregen van van de Joodse slager uit de Waagstraat, kreeg ik een vervangende pijn die ik al meer dan 82 jaar meedraag.