Twents centraal in leuk nieuw boekje

Er is een mooi boekje uitgegeven, een boekje dat je zintuigen streelt. Een kijk-boekje wel te verstaan. Het siert zich met tachtig in waterverf gemaakte afbeeldingen. Het zijn ieder op zich kleine miniatuurtjes die je ogen doen strelen bij het waarnemen, en die elk op zich meer zeggen dan vele, vele woorden. 

TWENTE - Naast de prachtige in waterverf gemaakte afbeeldingen is er minimale ruimte, kort en krachtig, voor het geschreven woord. Elke pagina bevat een kleine hoeveelheid tekst - in het Twents wel te verstaan - die de lezers begeleiden bij dat wat ze zien. Een prentenboekje dat mij, bij het aanschouwen van de afbeeldingen, bracht in een dromerige wereld van toen. 

Tachtig pagina’s vol prenten in de meest uiteenlopende kleurtinten en schakeringen doen het boekje sieren. Complimenten Anne Lohman. Anne, 60 jaar oud, is getrouwd met Henk Winkelhuis. Echtgenote, moeder, schoonmoeder en oma die gezegend is met talenten. Ze was jaren werkzaam in het onderwijs, ook toen al tekende ze en maakte ze met haar schetsen op het schoolbord aan de kinderen in de klas duidelijk hoe woord en beeld bij elkaar passen.

De aanleg voor tekenen en schilderen heeft ze van haar vader, en het Twents, ‘de mooder sproak’, van haar beide ouders en familie en vrienden. Met Twents proaten is ze grootgebracht. Voor haar is het plat proaten heel gewoon. Het hoort bij ons en blijft ons bij elkaar houden en binden. Het zien van de illustratie van de bats en het woord bats riep bij mij gelijk herinneringen op aan Oldenzaler Herman Siers † die bij het veertigjarig bestaan van Siers BV een boekje liet uitgeven met als titel: ‘Met de bats aan de fiets’. Beelden doen meer dan woorden en dan is het de combinatie van beelden en korte tekst die ons aan het denken zet. De lezer ziet de taferelen, neemt waar en wordt steeds verder het boekje ingezogen.

Het is Anne haar eerste boekje. Voor ons die in Twente wonen maar ook voor oud-Twentenaren die naar elders zijn verhuisd een hebbeding maar ook een weggevertje waar men de ontvanger zeker mee zal plezieren. Plat proaten en herinneringen aan de streek waar je bent geboren die vergeet en verleer je niet. Een bijzonder Sinterklaas- of Kerstgeschenk. Ik denk dat men de oudere die niet meer zo helder van geest is met dit boekje een plezier doet en hem of haar terug laat keren in de tijd van toen. Denk even hard op, de oudere dementerende Twentenaar zal men met dit geschenk zeker mee plezieren.

Het is haar eerste boekje; hopelijk niet haar laatste boekje. Plat proaten is mooi, heel mooi. Het Twents is onze cultuur, onze geschiedenis, de rode draad in ons bestaan. “Ik word er blij van als ik het spreek”, zegt ze. Nu ze ouder is en kleinkinderen heeft merkt ze dat ze de behoefte heeft om dit alles door te geven. Voor alle Twentenaren heeft ze dit boekje gemaakt. De opzet is simpel. Zo’n tachtig bijzondere woorden vormen het uitgangspunt. Woorden waarvan ze het grootste deel kent via haar ouders en familie. Geordend op alfabet trekken ze voorbij, telkens voorzien van een tekening die ze mij toont. De combinatie van woord en tekening is essentieel. Duidelijk wordt dat er niet altijd woorden nodig zijn om een verhaal te vertellen. En beeldtaal verstaat Anne Winkelhuis gelukkig maar al te goed, met een prachtig kijkboek tot gevolg. Op de leestafel in het verpleeghuis mag dit boekje niet ontbreken. Vroeger, als jongste in een gezin van vijf werd ik vaak neergezet als ‘Nusteköttelken’ ben benieuwd welke afbeelding daar volgens Anne bij past?

‘Twentse proat, door woj bliej van’ van Anne Winkelhuis is nu verkrijgbaar via gbvdm.nl / twentse – proat en de plaatselijke boekhandels in Twente.