Gedenkteken voor ‘vergeten’ slachtoffers bevrijdingsfeest
Door Martin Meijerink
OLDENZAAL - Op 8 mei werd een nieuw monument onthuld in Oldenzaal, ter nagedachtenis aan de 'vergeten' slachtoffers van het bevrijdingsfeest op 8 mei 1945.
Dit initiatief dwingt mij (ons) om een diepe buiging te maken en waardering te tonen en uit te spreken naar de initiatiefnemers die in vrij korte tijd, zesenzeventig jaar na de explosie op de Groote Markt een respectvolle herinnering hebben gerealiseerd voor de slachtoffers die tijdens het bevrijdingsfeest op 8 mei 1945 het leven hebben verloren. Oldenzaal werd op 2 april 1945 bevrijd.
Ongeluk
Op 8 mei 1945 werd op de Groote Markt een door geallieerden aangeboden bevrijdingsfeest gehouden. Bevrijding, er was opluchting, vrolijkheid, vuurwerk. En er waren jongeren die munitieresten uit een Duits munitiedepot, het Marthalager, en van het vliegveld Twente naar het centrum hadden gebracht. De munitieresten werden aangestoken, en vuurpijlen en lichtkogels werden geschoten. Ondanks de vele waarschuwingen had dit tot gevolg dat kort na middernacht er een enorme explosie op de Groote Markt plaatsvond. Mensen werden weggeblazen, ruiten braken en het feest veranderde in een bloedbad. Meer dan tachtig licht- en zwaargewonden telden de artsen later.
Slachtoffers herinneren
Acht Oldenzaalse jongens en één meisje, in de leeftijd tussen 13 en 34 jaar, vonden hierbij de dood. In 2020 zou 75 jaar bevrijding groots worden gevierd, maar zoals u hebt ervaren gingen al die festiviteiten niet door. Wel is er in 2020 een herdenkingsdienst gehouden in de Plechelmusbasiliek. Tijdens deze dienst werden de slachtoffers opnieuw herdacht, dit werd door de nabestaanden zeer gewaardeerd. Nu is er het monument op die gedenkwaardige plek dichtbij waar deze ramp zich destijds voltrok. Voor alle Oldenzalers een waardige plek om te gedenken en stil te staan, maar ook een plek waar op gezette tijden feesten zullen worden gevierd. Vreugde en verdriet zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Het monument
Toen in mei vorig jaar het idee was ontstaan om een gedenkplek te creëren voor de slachtoffers van de ramp op de Groote Markt werd dit initiatief door de Oldenzaalse bevolking ruim ondersteund. We zullen blijvend herinneren. Na de oorlog zijn in Oldenzaal niet eerder op één dag zoveel slachtoffers gevallen dan toen in die fatale nacht van 8 mei 1945. Acht jonge mensen kwamen om het leven: Gerard Collet (18), Dinie Croonen (20), Johnny Holtel (34), Bennie Krüpers (17), Frans Nijhuis (13), Gerrit Jan Raeke (18), Frans Riekert (17) en Jan ten Veldhuis (18). Met dit monument hebben de slachtoffers maar ook de nabestaanden en wij allen, een herdenking- en herinneringsmonument erbij gekregen dat volledig past bij de jaarlijkse herinnering en herdenkingsmomenten die wij in Oldenzaal kennen.