Met een goed boek ben je nooit alleen

Mijn vader is vaak alleen, maar zelden eenzaam. Uiteraard is het gemis van de vrouw waarmee hij 55 jaar getrouwd was in alles aanwezig. Zelfstandig wonend in mijn ouderlijk huis is hij omringd door vele herinneringen aan de familie en zijn jaren als boekverkoper in het Noord-Limburgse Gennep.

OLDENZAAL - Op sommige dagen is het een zoete inval van leeftijdsgenoten, voor wie de dagen ook weleens te lang duren. Herinneringen worden opgehaald en de ontwikkelingen in de buurt uitgebreid besproken. Hij prijst zich gelukkig met zoveel aandacht, ondanks dat zijn beperkte mobiliteit hem niet in staat stelt om zelfstandig een tegenbezoek af te leggen. Ook zijn er dagen dat hij, op de door hem zeer gewaardeerde thuishulp na, niemand ziet en dus niemand spreekt. De generatie van mijn ouders gebruikt de telefoon immers alleen om boodschappen door te geven. Voor hem zijn die dagen zeldzaam, maar hij beseft zich goed dat dit niet voor alle tachtigplussers geldt.

Zijn tafel is altijd bezaaid met kranten, tijdschriften, naslagwerken en boeken. Niet zo vreemd voor een oud-boekverkoper, hoor ik u denken. Op die manier houdt hij, in combinatie met een iPad, het actuele nieuws en de ontwikkelingen bij. Een bezoeker die een naslagwerk over Vincent van Gogh oppakt, kan rekenen op het beroemde familieverhaal uit 1883 waarin de vrouw van de Nuenense katholieke koster de schilderende zoon van de plaatselijke dominee Van Gogh een aantal jaren in huis nam. De vrouw, die in vele naslagwerken poseert met de stoel van de later wereldberoemde schilder, is de grootmoeder van mijn vader.

Bij ons laatste bezoek aan het kleine museum in die Brabantse plaats, kocht hij er wat extra boeken om cadeau te geven aan familieleden. Bij het afrekenen ervan, nu aan de andere kant van de boekverkopersbalie, kon hij het niet laten om de relatie van de familie Schafrat en Van Gogh nog eens onder de aandacht van het museumpersoneel te brengen. “We hebben nog wat tekeningen in de familie, maar ik wacht nog even totdat hij echt doorbreekt!” Die herinneringen komen tot leven bij het doornemen van boeken.

Met name historische naslagwerken vormen een schatkamer aan beelden uit de recente historie. Soms kun je de geschiedenis op die manier weer ruiken, proeven en ervaren. Datzelfde geldt natuurlijk voor het lezen van romans. De kracht van een goed verhaal is dat het de lezer, ongeacht zijn leeftijd, meeneemt naar een ander universum. De lezer kruipt als het ware in de huid van de hoofdpersoon en beleeft het verhaal vanuit zijn eigen perspectief. Om die reden is het herlezen van een favoriet boek uit je jongere jaren vaak een mooie ervaring. De kans is groot dat je het verhaal weer door de ogen van je jeugd leest. En voor wie minder nostalgisch is aangelegd en graag de wereld via verhalen nog beter wil leren kennen, is er een keur aan boeken bij boekhandel en bibliotheek die een nieuw licht werpen op alle gedachten en culturen om ons heen. Kortom, met een boek ben je nooit alleen.

Kees Schafrat, Directeur Boekhandel Broekhuis