Het gevaar van een legionella-infectie

Het aantal mensen in het ziekenhuis door een legionellabesmetting stijgt in de laatste jaren. Maar wat is legionella en hoe is een besmetting te voorkomen?

TWENTE - Legionella is een bacterie die in waterige omgevingen leeft, zoals meren, rivieren en grondwater. Wanneer water langere tijd stilstaat en opwarmt tussen de 25 en 45 graden, dan voelt deze bacterie zich er goed thuis. Bekende plekken waar dit kan gebeuren zijn onder andere waterleidingen, bubbelbaden, boilers, vijvers, fonteinen en douchekoppen.

Ook na regen

Een minder bekend fenomeen is dat er in de zomer besmettingen kunnen ontstaan wanneer het na een lange, droge periode voor het eerst weer regent. Legionella komt dan vanuit de bodem in plassen terecht, die bij het opspatten door bijvoorbeeld verkeer voor problemen kunnen zorgen. Het RIVM registreerde in voorgaande jaren een toename van legionella-besmettingen na regenval na een warme periode.

Meer besmettingen

Het aantal patiënten dat met legionella wordt opgenomen in het ziekenhuis lijkt de laatste jaren te stijgen. In 2023 belandden ongeveer 900 mensen in het ziekenhuis met een ernstige longontsteking. In de laatste tien jaar belandden ruim drie keer zoveel mensen door legionella in het ziekenhuis als daarvoor. De stijging is moeilijk te verklaren omdat de besmettingsbron vaak lastig te achterhalen is. Een besmetting met legionella kan een ernstige longontsteking veroorzaken; in 5 tot 25 procent van de gevallen kan dit dodelijk zijn volgens de Stichting Veteranenziekte.

Symptomen

Mensen met een verzwakt immuunsysteem, rokers en ouderen lopen een verhoogd risico op ernstige complicaties door een legionellabesmetting. Het RIVM stelt dat mensen vanaf 40 jaar steeds meer risico gaan lopen op ernstige ziekte door legionella. Klachten die kunnen optreden zijn hoofdpijn, spierpijn, misselijkheid, diarree, koorts en een droge hoest. Het is mogelijk dat de bacterie een ernstige longontsteking veroorzaakt. Dan krijgt men klachten van kortademigheid, benauwdheid en pijn bij het ademhalen, hoge koorts, koude rillingen en verwardheid. Er bestaat geen vaccin tegen de legionellabacterie. Een behandeling met antibiotica is wel mogelijk.

Hoe te voorkomen

Op vakantie geweest? Laat warm water dan minstens een minuut rustig doorstromen in kranen en douches. Probeer verneveling dus te voorkomen. Spoel daarna na met koud water. Doe dit ook met sproeiers en waterslangen. De bacterie wordt verder voornamelijk opgelopen in ziekenhuizen, verpleeghuizen, sauna’s, zwembaden en bijvoorbeeld hotels. Eigenaren hiervan moeten dan ook maatregelen nemen om een legionella besmetting te voorkomen. De belangrijkste maatregel is om ervoor de zorgen dat water in leidingen constant op de juiste temperatuur wordt gehouden. Legionella groeit slecht bij temperaturen boven de 60 graden, dus het verhogen van de temperatuur in warmwaterinstallaties kan de groei van bacteriën helpen voorkomen. Regelmatige controle en onderhoud van waterleidingen en -systemen zijn essentieel om de groei van Legionella te voorkomen. Het is belangrijk om waterhoudende systemen regelmatig te desinfecteren en te reinigen.